morris weitz ne demek?

Morris Weitz: Sanatın Tanımı Üzerine Tartışmaların Öncüsü

Morris Weitz (1916 - 1981), 20. yüzyılın önde gelen sanat felsefecilerinden biridir. Özellikle sanatın tanımının imkansızlığına dair geliştirdiği "Açık Kavram" teorisi ile tanınır. Weitz, analitik felsefe geleneği içerisinde yer almasına rağmen, sanatın doğasına dair özgün ve kışkırtıcı fikirler ortaya atmıştır.

Hayatı ve Eğitimi

Morris Weitz, 24 Temmuz 1916'da Detroit, Michigan'da doğdu. Wayne Eyalet Üniversitesi'nde lisans eğitimini tamamladıktan sonra, Michigan Üniversitesi'nde felsefe alanında doktora yapmıştır. Doktora tezini David Hume'un estetik görüşleri üzerine yazmıştır.

Kariyeri

Weitz, akademik kariyeri boyunca çeşitli üniversitelerde dersler vermiştir. 1948'den 1977'ye kadar Ohio Eyalet Üniversitesi'nde felsefe profesörü olarak görev yapmıştır. Daha sonra Brandeis Üniversitesi'ne geçerek burada da uzun yıllar ders vermiştir.

Felsefi Yaklaşımı ve Temel Fikirleri

Morris Weitz'ın felsefi yaklaşımı, analitik felsefe'nin temel prensiplerine dayanır. Ancak, estetik alanındaki çalışmaları, geleneksel tanımlama çabalarına eleştirel bir bakış açısı getirmiştir.

• Açık Kavram (Open Concept): Weitz'ın en bilinen ve etkili fikri, "Açık Kavram" teorisidir. Bu teoriye göre, sanat gibi kavramlar, kesin ve değişmez bir tanıma sahip değildir. Aksine, bu tür kavramlar sürekli olarak genişlemeye ve değişmeye açıktır. Sanatın tanımını yapmaya çalışmak, onu sınırlandırmak ve yaratıcılığı engellemek anlamına gelir. Sanat, her zaman yeni formlar ve ifade biçimleri ile kendini yeniden tanımlayabilir.
• Aile Benzerliği (Family Resemblance): Weitz, Ludwig Wittgenstein'ın "Aile Benzerliği" kavramından etkilenmiştir. Wittgenstein'a göre, bir ailedeki üyeler arasında ortak bir özellik bulunmak zorunda değildir; bunun yerine, birbirleriyle örtüşen ve kesişen bir dizi benzerlik bulunur. Weitz, bu fikri sanata uygulamış ve sanat eserleri arasında da ortak bir özün olmadığını, ancak birbirleriyle ilişkili çeşitli özellikler taşıdıklarını savunmuştur.
• Tanımlamanın İmkansızlığı: Weitz'a göre, sanatın tanımını yapmaya çalışmak, boşuna bir çabadır. Çünkü sanat, doğası gereği dinamik ve değişkendir. Sanatın tanımını yapmaya çalışanlar, genellikle kendi dönemlerindeki sanat anlayışını evrenselleştirmeye çalışırlar, ancak bu, sanatın gelecekteki gelişmelerini ve yeni ifade biçimlerini göz ardı etmek anlamına gelir.

Başlıca Eserleri

• Philosophy of the Arts (1950)
• Problems in Aesthetics (1959)
• Hamlet and the Philosophy of Literary Criticism (1964)
• "The Role of Theory in Aesthetics" (Journal of Aesthetics and Art Criticism, 1956) - Bu makale, "Açık Kavram" teorisinin en net ve etkili şekilde ifade edildiği metinlerden biridir.

Etkisi ve Mirası

Morris Weitz'ın çalışmaları, 20. yüzyılın ikinci yarısında estetik alanında önemli bir etki yaratmıştır. "Açık Kavram" teorisi, sanatın tanımı üzerine yapılan tartışmalara yeni bir boyut kazandırmış ve geleneksel tanımlama çabalarına alternatif bir yaklaşım sunmuştur. Weitz'ın fikirleri, sanat eleştirmenleri, sanat tarihçileri ve sanatçılar tarafından da ilgiyle karşılanmış ve sanatın doğasına dair daha esnek ve kapsayıcı bir anlayışın gelişmesine katkıda bulunmuştur.

Weitz'ın mirası, günümüzde de sanat felsefesi alanında tartışılmaya devam etmektedir. Onun fikirleri, sanatın sürekli değişen ve gelişen doğasını anlamak için önemli bir çerçeve sunmaktadır.

Eleştiriler

Weitz'ın "Açık Kavram" teorisi, bazı eleştirilere de maruz kalmıştır. Bazı eleştirmenler, bu teorinin sanatın tanımını tamamen reddettiğini ve sanat ile sanat olmayanı ayırt etmeyi imkansız hale getirdiğini savunmuşlardır. Ayrıca, bu teorinin, sanatın değerini ve anlamını belirleme konusunda yetersiz kaldığı da eleştirilen noktalardan biridir. Ancak, Weitz'ın savunucuları, onun amacının sanatın tanımını tamamen reddetmek değil, sanatın doğasına dair daha esnek ve açık bir anlayış geliştirmek olduğunu belirtmektedirler.

Ölümü

Morris Weitz, 1981 yılında vefat etmiştir. Ölümünden sonra da eserleri ve fikirleri, sanat felsefesi alanında etkisini sürdürmeye devam etmektedir.